DZIECI W WIRTUALNEJ SIECI – broszura „Jak chronić dziecko przed zagrożeniami cyfrowego świata?”
Jak zadbać o bezpieczeństwo dziecka w Internecie?
- Ustal z dzieckiem zasady korzystania z sieci.
Muszą one być adekwatne do jego wieku. Należą do nich m.in.: maksymalny czas spędzany w sieci, serwisy i strony internetowe, które może odwiedzać, sposoby reagowania na niebezpieczne sytuacje. Możesz posłużyć się „umową o bezpiecznym korzystaniu z Internetu”, która jest dostępna w serwisie www.dzieckowsieci.fdn.pl. By zwiększyć prawdopodobieństwo, że dziecko będzie przestrzegało zasad, nie narzucaj ich, ale uzgodnij je z nim – znajdźcie kompromis. Pamiętaj jednak o konsekwencji – robienie wyjątków, łamanie uzgodnień spowoduje, że dziecko nie będzie traktowało tych zasad poważnie. - Umieść komputer w powszechnie dostępnym miejscu w domu.
Nie musisz być policjantem, który sprawdza każdą ze stron, którą odwiedza Twoje dziecko. Nie pozwól jednak, aby zamykało się sam na sam z komputerem we własnym pokoju. Jeśli komputer zostanie umieszczony tam gdzie przebywają wszyscy domownicy, istnieje mniejsze prawdopodobieństwo, że dziecko, zwłaszcza małe, trafi na treści nieprzeznaczone dla niego lub wejdzie w kontakt z niebezpieczną osobą.41% rodziców dzieci mających kontakt z treściami dotyczącymi seksualności lub pornografii jest przekonanych, że ich dzieci nie widziały tego typu materiałów. Połowa spośród tych dzieci, po obejrzeniu tego typu materiałów poczuła zaniepokojenie. Bądź z dzieckiem po to, by służyć mu radą i wskazać potencjalne zagrożenia. - Naucz dziecko zasady ograniczonego zaufania do osób i treści, na które trafia w sieci. Jeśli dopuszczasz możliwość kontaktów dziecka z osobami poznanymi w Internecie, kontroluj te znajomości. Reaguj na wszelkie podejrzane sytuacje! Zapewnij dziecko, że w obliczu zagrożenia zawsze może liczyć na Twoją pomoc! Jako rodzic jesteś odpowiedzialny zarówno za wprowadzenie swojego dziecka w świat realny, jak i wirtualny. Naucz je odróżniać wiarygodne źródła i fakty od wiadomości wyssanych z palca i informacyjnego szumu. Przekonaj je‚ że nie każda osoba spotkana w sieci jest tym, za kogo się podaje, a tym bardziej, że nie zawsze jest warta zaufania i otwartości.
- Naucz dziecko chronić prywatność. Jeżeli zgadzasz się na korzystanie przez dziecko z serwisów społecznościowych, pomóż mu stworzyć bezpieczny profil, maksymalnie chroniący jego prywatność. dzieci często są nazbyt łatwowierne. Nie potrafią przewidzieć konsekwencji, jakie mogą je spotkać, chociażby dlatego, że ujawniły swój wiek. Internet jest polem działania pedofilów, a informacja o wieku dziecka jest dla nich ogromnym ułatwieniem. Podobnie niebezpieczne może okazać się ujawnienie przez dziecko numeru telefonu lub adresu zamieszkania. Jeśli zgadzasz się, by dziecko angażowało się w znajomości zdobywane w serwisach społecznościowych, naucz je chronienia informacji na swój temat, ale i ograniczonego zaufania do osób, które – często natarczywie lub podstępnie – chcą się z nim zaprzyjaźnić. Nie znasz przecież ich intencji.
- Przekonaj dziecko, by zawsze konsultowało z Tobą materiały, które publikuje w Internecie. Tak jak w przypadku publikacji danych osobowych, dziecko nie zawsze jest w stanie realnie ocenić konsekwencje opublikowania w sieci jakichkolwiek materiałów. Internet nie zapomina – coś, co raz trafiło do sieci, dzięki możliwości wielokrotnego powielenia i umieszczenia na innych stronach, serwerach, serwisach, pozostaje praktycznie na zawsze. dotyczy to zarówno zdjęć, filmów, jak i np. wpisów na forach internetowych. Bezmyślnie zamieszczone zdjęcie lub film będący dokumentacją głupiej zabawy mogą się zemścić w przyszłości, nawet tej odległej, bo dorosłej.
- Nie narażaj dziecka, publikując bezkrytycznie jego zdjęcia w sieci!
Rodzicom także zdarza się zapomnieć o podstawowych zasadach bezpieczeństwa w Internecie, publikując np. w serwisach społecznościowych zdjęcia swoich dzieci, nie zważając, że mogą one natychmiast trafić do kolekcji pedofila. Internet wciąż jest polem ich działań, a znalezione zdjęcia dzieci mogą jedynie ułatwić im wybór ofiary i dotarcie do niej. Bezkrytyczne zamieszczanie w Internecie ich zdjęć z wakacji, np. w stroju kąpielowym, to niepotrzebne narażenie ich na ryzyko. Podobnie rzecz ma się ze zdjęciami niemowlaków. Czy na pewno chcesz, aby za kilkanaście lat przyszły szef Twojego dziecka widział je na zdjęciu w pieluszce? - Chroń komputer dziecka przed niewłaściwymi treściami.
Upewnij się, że na komputerze Twojego dziecka działa zaktualizowany program antywirusowy i zapora sieciowa. używaj filtru antyspamowego chroniącego program e-mailowy. Stosuj dostępne na rynku oprogramowanie filtrujące. Korzystaj z programów kontroli rodzicielskiej. Naucz swoje dziecko, by samo dbało o swój komputer. Im mniej znajdzie się w nim wirusów, trojanów i innych śmieci, tym wygodniejsze i bezpieczniejsze będzie korzystanie z niego. Celem oprogramowania filtrującego jest uniemożliwianie dostępu do stron z potencjalnie niebezpiecznymi treściami. Nie chodzi wyłącznie o strony pornograficzne, ale i o te, które namawiają do agresji (w tym samobójstw), propagujących nazizm lub anoreksję. Pokaż swojemu dziecku Katalog BeS. Znajdzie tam ciekawe i bezpieczne serwisy. Może zainteresować Cię również strona www.sieciaki.pl. Pamiętaj jednak, że żaden program filtrujący nie zastąpi rozsądku dorosłej osoby. - Upewnij się, że Twoje dziecko korzysta z gier adekwatnych do jego wieku, np. na podstawie oznaczeń PEGI.
- Sprawdź szkołę swojego dziecka. Upewnij się, że szkoła korzysta z bogatej oferty zajęć lekcyjnych i e-learningowych bezpiecznych dla twojego dziecka. Czy były przeprowadzone działania z zakresu bezpieczeństwa dzieci w Internecie oraz zapobieganiem i reagowaniem na cyberprzemoc.
- Naucz dziecko szacunku dla innych internautów!
Przekonaj je, że nawet na pozór niewinne żarty potrafią bardzo krzywdzić. Coś, co raz znajdzie się w Internecie prawdopodobnie już nigdy z niego nie zniknie. Porozmawiaj z dzieckiem, wyjaśnij mu, że niewinny lub nieprzemyślany żart powielony tysiące razy może krzywdzić. Pokaż mu, że nawet świadek agresji w Internecie, bezrefleksyjnie powielający wymierzony w kogoś materiał (chociażby dlatego, że jest śmieszny) przyłącza się do grona agresorów. Zwróć dziecku uwagę, że również ono może stać się ofiarą czyjegoś nieprzemyślanego żartu. Pokaż mu, gdzie szukać wtedy pomocy w sieci, ale przede wszystkim zaznacz, że zawsze możne na Ciebie liczyć.
Jakie zasady korzystania z Internetu ustalić z dziećmi?
Rodzice ustalając z dzieckiem zasady korzystania z Internetu robią to, by zapewnić mu bezpieczeństwo. Chronią je przed ryzykiem napotkania treści nieodpowiednich i szkodliwych. Wspólne regulacje powinny być dopasowane do wieku dziecka i zmieniać się wraz z jego rozwojem, przy czym odpowiedzialny rodzic sprawdza nowe treści i obszary. Ważne, by dziecko wiedziało, że działania rodziców wynikają z troski oraz że może zwrócić się do nich w sytuacjach trudnych lub gdy będzie miało poczucie zagrożenia.
Proponuje się, by przyjąć następujące ustalenia:
- Najmłodsze dzieci powinny korzystać jedynie z pozytywnych i bezpiecznych treści (strony, aplikacje, gry) wskazanych przez rodziców. Z czasem warto brać pod uwagę propozycje nowych treści spośród wskazywanych przez dzieci i każdorazowo je weryfikując. Po wprowadzeniu takiej zasady warto porozmawiać z dzieckiem na temat nieodpowiednich treści online – w sposób adekwatny do jego wieku należy je poinformować, że w sieci można natrafić na materiały prezentujące seks, przemoc, wulgaryzmy. Trzeba zaznaczyć, że nie są to treści przeznaczone dla dzieci i że oczekujemy, iż dziecko poinformuje nas, jeśli będzie miało z nimi kontakt.
- Czas korzystania z sieci powinien być ograniczony. Zaleca się, by dzieci w wieku wczesnoszkolnym nie korzystały z urządzeń ekranowych dłużej niż dwie godziny dziennie. dobrym pomysłem jest ustalenie dnia lub dni, np. weekendu, bez Internetu.
- dzieciom w wieku przedszkolnym należy towarzyszyć podczas korzystania z sieci. Jeśli dzieci są starsze, warto mieć możliwość, jako rodzic, do wglądu w ekran komputera czy urządzenia mobilnego, z którego korzystają. Przy okazji warto zainteresować się aktywnościami dziecka online i nawiązać na ten temat rozmowę.
- Najmłodsze dzieci nie powinny samodzielnie korzystać z wyszukiwarek, portali społecznościowych i innych serwisów dających nieograniczony dostęp do treści (zdjęć, filmów, tekstów). Stopniowe wprowadzanie takich możliwości powinno odbywać się pod kontrolą rodziców i z uwzględnieniem ograniczeń wiekowych narzucanych przez serwisy. Warto takie sytuacje wykorzystać do edukacji dziecka w zakresie skutecznego i bezpiecznego poszukiwania informacji, poszerzając jego wiedzę na temat nieodpowiednich treści. dobrze, jeśli podczas swobodnych rozmów z dzieckiem wprowadzimy pojęcie ograniczonego zaufania do treści online.
- Najmłodsze dzieci nie powinny samodzielnie korzystać z komunikatorów czy portali społecznościowych. Ewentualne kontakty online winny być ograniczone do znajomych osób i odbywać się pod kontrolą rodziców. Zakazy należy poprzedzić rozmową na temat zagrożeń związanych z kontaktami z nieznajomymi.
- dzieci nie powinny publikować samodzielnie w sieci treści, szczególnie prywatnych informacji, filmów, zdjęć. Taki zakaz winien być połączony ze zwróceniem dziecku uwagi na zagrożenia związane z publikacją wizerunku i prywatnych informacji.
- Należy umówić się z dzieckiem, że za każdym razem gdy trafi na nieodpowiednie treści lub cokolwiek innego, co je w sieci zaniepokoi, natychmiast nas o tym poinformuje. Kiedy dziecko zgłasza kontakt z nieodpowiednimi treściami, warto rozpoznać co się wydarzyło, pochwalić je za poinformowanie o takim zdarzeniu. Jeżeli dziecko jest zaniepokojone, trzeba wytłumaczyć mu sytuację i zastanowić się jak zmniejszyć prawdopodobieństwo podobnych okoliczności w przyszłości.
Kiedy rodzic zastanawia się jakie strony internetowe, aplikacje czy gry chce pokazać dziecku, warto by wziął pod uwagę następujące kwestie:
– Zasoby internetowe udostępniane dzieciom muszą być wolne od szkodliwych treści, czyli przemocy, wulgaryzmów, erotyki. Należy się również upewnić, czy nie dają one dostępu do takich treści np. poprzez linki czy bannery.
– Należy udostępniać dzieciom treści z wiarygodnego źródła, stworzone z myślą o młodym odbiorcy.
– Estetyka, sposób prezentowania informacji, nawigacja po serwisie, grze czy aplikacji powinny być przyjazne i zrozumiałe dla dziecka.
– Udostępniane dzieciom treści powinny łączyć zabawę z edukacją i rozwojem – Angażować je w aktywności plastyczne, muzyczne, rozwijać wyobraźnię, poszerzać wiedzę.
– Należy zwrócić uwagę, czy serwis zapewnia ochronę prywatności użytkownika – kluczowe jest zadbanie o bezpieczeństwo danych i wizerunek dziecka.